سعودي ها در پي باج گيري سياسي از  اردن

پس از برقراري آرامش نسبي در اردن، دربار پادشاهي عربستان از تماس سلمان بن عبدالعزيز پادشاه با مقام هاي کويت، امارات و اردن و درخواست برگزاري نشستي در مکه به منظور بررسي اوضاع سياسي و اقتصادي اردن و کمک هاي اقتصادي به اين کشور خبر داده است.
اردن در روزهای اخیر شاهد اعتراضات گسترده ای عليه پيش نويس قانون  ماليات بر درآمد اين کشور بود که به سرعت از پايتخت به سراسر اين کشور گسترش پيدا کرد. يکي از نکات مهم در اين اعتراضات اين بود که علاوه بر اقشار کم در آمد بسياري از اقشار متوسط نيز در اعتراضات شرکت داشتند و نکته دوم اينکه حتي پس از استعفا و برکناري هاني الملقي نخست وزير باز هم اعتراضات ادامه داشت اما اين تظاهرات با انتخاب عمر الرزاز به اين سمت و پس گرفتن لايحه قانون ماليات ها به پايان رسيد و در حال حاضر اردن در آرامش نسبي به سر مي برد اما با توجه به اينکه دولت براي گذران امور جاري به افزايش درآمدهاي مالياتي يا کمک هاي خارجي نياز دارد ممکن است هر آن اعتراضات از سرگرفته شود.
بسياري از تحليلگران با اشاره به گستره اعتراضات و تسري شعارهاي مردم از اقتصادي به سياسي و مشارکت طبقه متوسط در اين اعتراضات و همچنين تغيير مشي سياسي پادشاه اردن اين گمانه را مطرح کردند که به احتمال زياد برخي طرف هاي خارجي در اين اعتراضات نقش داشته اند و در اين ميان انگشت اتهام به سوي امريکا و عربستان و رژيم صهيونيستي نشانه رفت.
ملک عبدالله پادشاه اردن در ماههاي اخير در روابط خود با عربستان به ويژه در خصوص موضوع توافق قرن دچار تنش هايي شده بود  و اين در حالي است که سعودي ها نقش اصلي را در اجراي طرح توافق قرن که از سوي ترامپ رئيس جمهور امريکا مطرح شد داشتند و اين طرح بدون همکاري اردن با شکست روبرومي شد چرا که يکي از راهکارهاي اصلي اين طرح جايگزين کردن اردن به عنوان وطن فلسطيني هاست.
البته در اين اواخر هم  مقام هاي اردن سيگنال هايي براي برقراري رابطه با سوريه و قطر ارسال کرده بودند که اين موضوع هم با سياست ها و  طرح هاي سعودي ها  در منطقه همسو نبود.
حمد بن جاسم آل ثانی نخست وزير سابق قطر هم که پيش از اين در اشاره به عربستان، امارات وبحرين گفته بود دولت آمریکا با همدستی برخی کشورهای عربی درصدد اجراي طرح معامله قرن است کشورهای نزدیک به اردن را  در پس پرده اعتراضات جاری در این کشور برای فشار بر امان برای پذیرش طرح سازش موسوم به «معامله قرن» دانسته بود.
حالا پس از برقراري آرامش نسبي در اردن،  دربار پادشاهي عربستان نشستي چهارجانبه را در مکه براي کمک اقتصادي به اردن برگزار مي کند اما  آيا در اين نشست سعودي ها بدون تحميل شرايطي حاضر خواهند شد کمک هاي اقتصادي خود را به امان ارائه دهند يا اينکه شروطي چون همراهي آنها در پذيرش طرح توافق قرن يا نابودي آرمان فلسطين را تحميل خواهند نمود؟
در دوسال گذشته که سعودي ها  کمک هاي اقتصادي خود را به اردن قطع کرده بودند وتنها کويت بود که به تعهدات خود عمل مي کرد و به کمک ها ادامه مي داد و اگر بنا بر اين بود که سعودي ها بدون هيچ شرطي کمک کنند در دوسال گذشته اين کمک ها را قطع نمي کردند بنابر اين  احتمال مي رود که نشست مکه نشستي براي تحيمل شروطي به اردن در قبال کمک هاي اقتصادي باشد.

 

------------------------------------

رضا محمدمراد